Кезекті қыспақ, кезекті саяси тактика, кезекті бюджет. Бірақ бұл жолы сандар жай ғана экономикалық көрсеткіш емес – геосаяси ерік пен блоктық жауапкершіліктің құны. Германия Бундестагының бюджет комитеті өткен жұмадағы виртуалды отырысында Украинаға бөлінетін жаңа қару-жарақ пакетін мақұлдап, 2024 жылға қосымша 3 миллиард еуро, ал 2025-2027 жылдарға тағы 8,3 миллиард еуро бөлуге дауыс берді, – деп хабарлайды Ertenmedia.kz.
Бұл шешім – жай ғана бюджет туралы бап емес. Бұл – Берлиннің Мәскеуге, Вашингтонға және Брюссельге қатар жолдаған саяси сигналы. Украинаға көмек – Германия үшін енді ішкі консенсустың ғана емес, еуроатлантикалық миссияның бір бөлшегіне айналып отыр.
Кезінде «бауырмалдық коалициясының» (жасыл-сары-қызыл) іргесі сөгіле бастағанда, Сыртқы істер министрі Анналена Бербок пен Қорғаныс министрі Борис Писториус бұл көмек пакетін жанын сала қорғаған еді. Алайда канцлер Олаф Шольц саяси тактикалық есептермен бұл ұсынысты қасақана тежеп келді. Ол бюджет тапшылығы мен «қарыз тежегішін» (Schuldenbremse) жұмсартуды жөн көріп, артық шығынға қарсы шыққан болатын.
Бірақ саясат – статикалық емес, динамикалық доктрина. Уақыт өте келе Бундестаг қарыз саясатына түзетулер енгізіп, Шольц те өз қарсылығынан бас тартуға мәжбүр болды. Енді ол Еуроодақ саммитінде өзін бұл пакеттің бастамашысы етіп көрсетуге тырысты. Өзгерген көзқарас па, әлде электоралды камуфляж ба – ол жағы саясат сахнасының ішкі химиясы. Бірақ оның сөзі айқын:
«Бұл – Украинаның ұзақ мерзімді қолдауға сене алатынын білдіретін маңызды белгі».
Берілген пакет – бұл тек снаряд емес, жаңа әскери архитектура. Мұнда әуе шабуылына қарсы жүйелер, дрондар, артиллериялық снарядтар, бронетехникалар, жаяу әскер машиналары және украин қорғаныс өнеркәсібін дамытуға бағытталған инвестициялар бар.
Тек 2024 жылы Украина 225 млн еуроға қаруланған дрондар алады. Ал алдағы үш жылда бұл сома 700 миллион еуроға жуықтамақ. Бұл – жай ғана әскери көмек емес, қорғаныс технологиясын трансшекаралық интеграциялау процесі. Мәселен, Германияның Helsing және Quantum Systems секілді компаниялары украин әріптестерімен бірігіп, дрондарды Украина аумағында жасап жатыр. Бұл – технологиялық егемендіктің прототипі.
Қаржы министрлігі комитетке жолдаған түсіндірмесінде АҚШ-тың қолдауының болашағына күмән барын ашық атап көрсеткен. Бұл – Берлин үшін Вашингтоннан тәуелсіз шешім қабылдау қажеттілігінің дәлелі. Құжатта АҚШ тарапынан көмектің жалғасуына қатысты «күтпеген жағдайлар мен белгісіздік» бар екені жазылған. Украинадағы артиллериялық снарядтар қоры сәуірге дейін таусылуы мүмкін, демек Еуропа енді стратегиялық жауапкершілікті өз мойнына алуға мәжбүр.
Берлиннің бұл шешімі – екі жаққа бағытталған геосаяси сигнал. Біріншіден, Мәскеуге: «Соғыс тоқтаса да, қолдауды тоқтатпаймыз». Екіншіден, Вашингтонға: «Сенімсіз серіктестік жағдайында біз өзіміз әрекет етеміз». Бұл – жұмсақ дербестік саясатының (soft autonomy) көрінісі. Путин бірнеше рет «бейбіт келіссөздердің басты шарты – Батыс қаруларының жеткізілуін тоқтату» деген талап қойған. Бірақ Германия бұл шартты жаулап алу логикасының шеңбері деп қабылдаған жоқ.
Қорыта айтқанда, Берлин бұл жолы тек әскери емес, доктриналық шешім қабылдады. Украинаға ұзақ мерзімді қолдау – Германияның тек гуманитарлық емес, реалды геосаяси ойыншы екенін дәлелдейтін қадам. Ал бұл ойын енді тек Киев пен Мәскеудің емес, Берлин мен Вашингтонның да қатысуымен жазылып жатыр.
Өйткені бұл – зеңбірекпен емес, қаржымен жүргізілетін жаңа кезеңдегі соғыс. Ал бұл соғыста кім тез шешім қабылдайды – сол жеңеді.
