АҚШ-та ерекше сипаттағы оқиға тіркелді. Калифорния штатындағы Кэмп-Пендлтон әскери базасында өткен салтанатты артиллериялық атыс кезінде вице-президент Джей Ди Вэнстың кортежі үстінен 155 миллиметрлік снаряд жарылған. Шара Теңіз жаяу әскерлерінің құрылғанына 250 жыл толуына арналған болатын. Алайда мерекелік салтанаттың соңы күтпеген жағдайға ұласып, елдің назарын өзіне аударды, деп жазады Ertenmedia.kz.
The New York Times пен Axios агенттіктерінің дерегінше, оқиға Interstate 5 тас жолының бойында, Лос-Анджелес пен Сан-Диего қалаларын жалғайтын ірі магистраль маңында болған.
Вице-президент кортежі қозғалып келе жатқан сәтте, снаряд ауада жарылып, оның сынықтары күзет мотоциклі мен жол патрулінің көлігіне зақым келтірген. Қуанышқа орай, оқиға кезінде ешкім зардап шекпеген. Дегенмен, америкалық қоғамда бұл оқиға «қауіпсіздік жүйесінің осалдығын көрсеткен белгі» ретінде талқыланып жатыр.
NYT мәліметінше, атыс Уайт-Бич жағалауында жүргізілген. Бұл жер трассадан бір шақырымдай қашықтықта орналасқан. Әскерилер мерейтойға орай оқу-жаттығу түрінде 60-қа жуық снаряд атқан. Солардың бірі бағытынан ауытқып, ауада жарылған. Трассаны патруль қызметі дереу жауып, оқиға орнындағы сынықтарды жинауға кіріскен. Кейін атыс тоқтатылып, тергеу басталды.
Қауіпсіздік қызметі алғашқы мәліметтер бойынша, снарядтың жарылуы техникалық ақаудан немесе есептеудегі қателіктен болуы мүмкін деп отыр.
Алайда кей сарапшылар жағдайдың кездейсоқтықтан гөрі әскери бақылау жүйесіндегі олқылықтармен байланысты екенін айтады. Өйткені, салтанатты шарада нақты жауынгерлік оқ-дәрілердің қолданылғаны белгілі болған. Мұндай жағдайда, снаряд траекториясын бақылау жүйесі миллиметрлік дәлдікпен жұмыс істеуі тиіс еді.
Егер жарылыс бірнеше метр төменде орын алғанда, АҚШ тарихындағы ең даулы оқиғалардың бірі тіркелуі мүмкін еді. Пентагон өкілдері мен Ақ үйдің баспасөз қызметі кейіннен түсініктеме беріп, барлық қауіпсіздік шаралары сақталғанын және тергеу нәтижесі толық жарияланатынын мәлімдеді.
Жергілікті БАҚ таратқан ақпаратқа сәйкес, жарылысқа дейін артиллериялық снарядтардың ұшу бағыты қатаң қадағаланған, алайда теңіз желінің бағыты өзгеріп, снаряд траекториясы сәл ауытқыған. Кейінгі зерттеулерде осы метеорологиялық фактор басты себептердің бірі ретінде қарастырылып отыр.
Әлеуметтік желілерде америкалықтар түрлі пікір білдіруде. Кейбірі қауіпсіздік құрылымдарының әрекетін сынға алып, мұндай қателіктер елдің стратегиялық тұрақтылығына көлеңке түсіретінін айтып жатыр. Ал басқа топ бұл жағдайды «адам факторы мен техниканың шегін көрсеткен мысал» деп бағалады.
Джей Ди Вэнс оқиғадан кейін өз мәлімдемесінде қауіпсіздік қызметіне алғысын білдіріп, елдің қорғаныс жүйесін жаңғырту қажеттігіне назар аударды. «Біз мұндай жағдайларды алдын алу үшін технологиялық бақылауды күшейтіп, әскерилердің оқу жаттығуларындағы қауіпсіздік нормаларын қайта қарауымыз керек», – деді ол.
Калифорниядағы бұл оқиға АҚШ-тағы әскери құрылымның техникалық сенімділігі мен қауіпсіздік мәдениетіне қатысты үлкен пікірталас тудырды. Тәуелсіз сарапшылар елдің қорғаныс жүйесін жаңарту мен бақылау тетіктерін жетілдіруді талап етуде. Қауіпсіздік мәселесі Америка үшін ішкі саясаттың да, халықаралық имидждің де басты сын-тасы екенін уақыт тағы бір мәрте дәлелдеп берді.
