ҚР Сыртқы істер министрі Ермек Көшербаев АҚШ Президентінің Оңтүстік және Орталық Азия бойынша арнайы өкілі Серджио Гормен және АҚШ Мемлекеттік хатшысының орынбасары Кристофер Ландаумен Астанада келіссөздер өткізді. Кездесуде тараптар күн тәртібіндегі негізгі бағыттарды ашық талқылады. Әңгіме өзегінде экономикалық реформа, инвестиция, жаңа технология, энергетикалық қауіпсіздік және өңірлік тұрақтылық қатар жүрді.
Қазақстан тарапы Вашингтонды елдің модернизация бағытын қолдайтын негізгі серіктестердің бірі ретінде қарастыратынын айтты. Ермек Көшербаев шетелдік капиталды тартып, бірлескен жобалар арқылы жаңа өндіріс ашу, жоғары технологияны игеру, жас мамандарды даярлау маңызды екенін жеткізді. Инвестицияны ұзақ мерзімді сенімге негізделген серіктестік ретінде қарастыру қажет деген ұстаным алға шықты.
Келіссөз барысында инновация және жасанды интеллект тақырыбы бөлек талқыланды. Қазір әлемдегі білім және ғылым саласының бәсекесі күшейіп келеді. Осы жағдайда Қазақстан тек дайын технологияны сатып алумен шектелмей, зерттеу орталықтарын құруға, университеттер мен жеке сектордың байланысын күшейтуге мүдделі екенін атап өтті. Америкалық университеттермен және технопарктермен бірлескен бағдарламаларды кеңейту, жасанды интеллект саласында бірлескен жобалар іске қосу мүмкіндігі қарастырылды.
Кездесудің маңызды блоктарының бірі энергетикалық қауіпсіздік және маңызды минералдар бойынша ынтымақтастыққа арналды. Қазақстан уран, мұнай-газ, сирек және маңызды металдар нарығында өз орнын бұрыннан алып келе жатқан мемлекет. Осы ресурстардың барлығы қазіргі геосаясатта тек экономикалық емес, стратегиялық факторға айналғаны белгілі. Ермек Көшербаев Астананың басты ұстанымы ретінде болжамды және сенімді әріптес болуды атап өтті.
Әңгіме тек шикізатты сыртқа шығарудан бөлек, ел ішінде өңдеу көлемін арттыру, қосылған құнды өсіру, жаңа зауыттар мен бірлескен кәсіпорындар ашу бағытында жүрді. Тараптар жеткізу тізбектерінің тұрақтылығын қамтамасыз ету, транзиттік бағыттарды әртараптандыру және Орталық Азияны жаһандық логистиканың маңызды буыны ретінде дамыту мәселесін де көтерді. Қазақстан үшін мұндай жобалар ұлттық экономиканы күшейтумен қатар, жаһандық энергетикалық қауіпсіздікке үлес қосуға мүмкіндік береді.
Келіссөздерде өңірлік күн тәртібі де назардан тыс қалған жоқ. Биыл 10 жылдығы аталып өтетін C5 плюс 1 диалог алаңы аясындағы ынтымақтастықты тереңдету мәселесі жеке талқыланды. Бұл форматта АҚШ пен Орталық Азия елдері су ресурстары, көлік дәліздері, шекарааралық инфрақұрылым, климат, қауіпсіздік секілді ортақ тақырыптарды бірге қарастырады. Тараптар бұл алаңды қағаздағы платформа ретінде қалдырмай, нақты жобалармен толықтыру қажет екенін айтты.
Әңгіме барысында C5 плюс 1 саммитіне Қазақстан Президенті Қасым Жомарт Тоқаевтың қатысуына қатысты пікір алмасу өтті. Бұл қадам Астананың өңірлік интеграцияны қолдайтын және көпжақты диалогқа ашық ел екенін тағы да көрсетеді. Орта державалар рөлі артып отырған қазіргі жағдайда Қазақстан өңірлік тұрақтылық пен даму мәселесінде белсенді ойыншы болуға ниетті екенін айқындады.
Жаһандық және өңірлік қауіпсіздік мәселелеріне де назар аударылды. Терроризмге қарсы күрес, шекара қауіпсіздігі, киберқауіптер, санкциялардан туындайтын жанама әсерлер сияқты тақырыптар бойынша пікір алмасу өтті. Қазақстан халықаралық құқыққа негізделген тәртіпті қолдайтынын, дауларды диалог арқылы шешуді құп көретінін нақты жеткізді.
Кездесу қорытындысында Ермек Көшербаев пен АҚШ делегациясының өкілдері кеңейтілген стратегиялық серіктестікті нығайтуға дайын екендерін растады. Екі жақ та экономикалық байланыс пен қауіпсіздік саласындағы жобаларды қатар дамыту қажет деген ұстанымға тоқтады.
Қазақстан үшін мұндай диалог ел ішіндегі реформаларды қолдауға, сыртқы саясаттағы теңгерімді сақтауына және Орталық Азиядағы тұрақтылықты күшейтуге мүмкіндік береді. АҚШ үшін де Орталық Азиядағы сенімді серіктеспен ұзақ мерзімді жұмыс істеу маңызды екені аңғарылды.
