Жуырда әлеуметтік желіде дәрігер Жасұлан Темірбайдың «Болашақ» бағдарламасына қатысты жазбасы қызу талқыға түсті. Оның сөзінше, сұхбат барысында комиссия мүшелерінің бірі «Сіз (орысша) акцентпен сөйлейсіз, Қазақстанды ұятқа қалдырасыз» деп мәлімдеген.
Бұл оқиғаға қатысты жаңа мәліметтер пайда болды. Толығырақ ErtenMedia.kz тарқатады.
Бұл мәселені алғаш болып байқаған ErtenMedia Жасұлан Темірбайдан «Болашақ» өкілдерімен кездесуден кейінгі нәтиже туралы сұрады.
Оның сөзінше, «Болашақ» бағдарламасының басқарма төрағасымен кездесіп, маңызды сұрақтарына жауап алған.
Сондай-ақ, оның мәселесіне қатысты зерттеу жүргізіліп, комиссия мүшелеріне баға берілген.
«Ең бастысы «Болашақ» бағдарламасында тіл және мамандық бойынша дискриминация жоқ. Ескертулерім ескерілді. Медиада резонанс туғызған жағдай бойынша кейбір әрекеттерім немесе сөздерім орынсыз болған болса, кешірім сұраймын. Сондай-ақ, Әділ Миратұлына шын жүректен алғысымды білдіремін. Ол осы мәселе бойынша жан-жақты зерттеулер жүргізіп, барлық сұрағыма жауап берді. Сонымен қатар, Болашақ бағдарламасын дамыту және комиссия мүшелерімен жұмыс тұрақты түрде жалғасатынын ерекше атап өтті. Осылайша, біз бір-бірімізге ренішсіз, түсіністікке келдік!», — деді ол.
Жасұлан Темірбайдың кейсі
Жасұлан Темірбай – спорт-медицина саласының маманы. Ол бағдарламаның биылғы іріктеуіне қатысып, білімін шетелде жетілдіруді көздеген. Алайда сұхбаттасу кезеңінен өте алмаған. Оның топшылауынша, сәтсіздіктің басты себебі — орыс тілі.
«Сұхбаттасу кезінде қай тілде сұрақ қойса, сол тілде жауап беру қажет. Менің сұхбатым 90% орысша өтті. Әлбетте, бұл менің ана тілім емес. Кішігірім кемшіліктердің, қателіктердің болуы заңды. Дейтұрғанмен, өз басым орыс тілін жеткілікті деңгейде меңгергенмін деп есептеймін. Ең бастысы ғылыми мақалаларды оқып, түсініп, керекті деңгейде тәржімалай аламын. Алайда комиссия мүшесі маған: «Вы разговариваете на русском с акцентом. Вы будете позорить Казахстан» деп айтып салды», — деген Жасұлан Темірбайдың жазбасы ErtenMedia.kz-ның назарына іліккен еді.
Министрдің пікірі
Күні кеше Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек бұл оқиға жалған екенін айтып, «бізде барлық дәлел бар» деді.
«Неге десеңіз, бізде екі сатымен өтеді. Бірінші сатыда тест тапсырады. Екінші сатыда тәуелсіз сарапшылар комиссиясымен сұхбат ретінде жүргізіледі. Бірнеше жылдан бері бүкіл сұхбат видеоға жазылады. Біз осы мәселені бірден қолға алдық. Видеоны қарағанда ондай сұрақтар сұралған жоқ. Бүгін бұл видео жарияланады. Неге бірден жариялаған жоқпыз? Сарапшылардан рұқсат алу керек еді. Ресми түрде. Олардың да құқығы ескерілуі керек. Жаңа жылдық мейрам болғаннан кейін олар енді шығып, рұқсаттарын алып, жариялайтын боламыз.
…Өкінішке қарай, қоғамымызда хайп өте көп. Конкурстық рәсімдер, басқа жерлерде де мейлінше цифрлық формат және видеожазба ретінде жүргізіп жатырмыз. Ғылым саласында да барлығы видеотіркегіште жазылады. Сондықтан кез келген мәселені, кез келген сұрақты дәлелдеуге болады», — деді министр Үкіметтің баспасөз конференциясында.
ErtenMedia анықтамасы:
«Болашақ» бағдарламасы 1993 жылы дарынды жастарды шетелде оқыту мақсатында құрылған. Бағдарлама арқылы мыңдаған қазақстандық білім алды. Алайда соңғы жылдары бағдарламаға қатысты сын-пікірлер көбейді. Қоғамда бұл бастаманың эмиграция құралына айналғаны туралы пікірлер бар.
2024 жылы ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек «Болашақ» бағдарламасының 200-ден астам түлегі шетелде қалып қойғанын және мемлекетке 1,9 миллиард теңге қайтарылғанын мәлімдеді. Ал 30 жыл ішінде 270 түлек елге оралмағаны белгілі болды.